در کلاس درس هیچکاک

سال‌ها از مرگ هیچکاک، نابغه تاریخ فیلمسازی جهان و پدر سینمای وجشت، می‌گذرد اما پنجاه‌ودومین جشنواره‌ی کارلووی‌ واری در روزهای گذشته چند نوبت کارگاه آموزشی فیلمسازی با حضور خود او این کارگردان برگزار کرد، هرچند حضور آلفرد هیچکاک در جمع علاقه‌مندان سینما در این جشنواره مجازی و از طریق ویدیوی آموزش از راه دور بود اما این فرآیند نه از طریق یک فیلم تهیه شده برای این منظور، بلکه با یکی از فیلم‌های شرکت‌کننده در جشنواره، انجام شد.

الکساندر الی فیلیپ، کارگردانی آمریکایی، فیلمی به نام 78/52 ساخته است که با تدوین خلاقانه و موثر چاد بوشبرگر، به اثری تبدیل شد که علاقه‌مندان سینما و سینماگران می‌توانند آن را بارها ببینند و درباره تکنیک و نگاه فیلمسازی آموزش ببینند. آن هم در کلاس درس یکی از نابغه‌های تکرار نشدنی سینمای جهان.

علاقه‌مندان به فیلم‌سازی در این کلاس، به اندازه یک دوره دانشگاهی، درباره کارگردانی، فیلم‌نامه‌نویسی، میزانسن، نورپردازی، فیلمبرداری، صداگذاری، جلوه‌های ویژه و غیره، آموزش می‌بینند.

این فیلم سینمایی با ساختاری مستند، در واقع کولاژی باارزش است که دو بعد تجربی و آکادمیک دارد.

فیلم 78/52 با تمرکز بر صحنه معروف سینمایی و شگفت‌انگیز قتل در زیر دوش حمام و آغاز می‌شود. صحنه‌ای که از نظرروان‌پزشکی هم قابل بحث. در این فیلم علاوه بر تجزیه و تحلیل فنی و کارگاهی، برخی سکانس‌های معروف آثار هیچکاک، ابعاد مختلف فیلم‌سازی او به نمایش گذاشته شده است.

تنها مشکل این فیلم شاید اتکای بسیار آن به مصاحبه است. درواقع کارگردان اثر چاره دیگری برای روایت در فیلمش پیدا نکرده اما باز هم، عنصرها و ترفندهای جذابی را به کار گرفته است، از جمله اینکه برخی از این مصاحبه‌ها، نه خطاب به دوربین، بلکه به صورت بحث‌های سه نفره صاحب‌نظران انجام شده است. برای این منظور هم کارگردان، خود را خیلی درگیر مصاحبه با سینماگران مشهور نکرده و بیشتر، نگاه فنی برایش ملاک بوده است.

نکته‌ی جذاب دیگر در این زمینه این است که بخش قابل توجهی از مصاحبه‌ها با خود هیچکاک است. در واقع الکساندر الی فیلیپ، با استفاده از عکس‌ها و ویدیوهای عموما سیاه و سفید از هیچکاک و روایت‌های فیلم‌سازی‌اش، به فیلم تنوع بخشیده است. همین موضوع موجب شده که شاهد شکلی از طنز در این فیلم باشیم.

سه دقیقه قتل افسانه‌ای ماریون کریون که در روانشناسی یک شوخی مخرب از طرف کارگردانی باهوش بود، در فیلم 78/52 محور ساخت کولاژی  شده که با داستان‌های پشت صحنه و خاطرات فیلم‌سازان مختلف، همچنین بحث‌ها و تحقیقات جامع آکادمیک، فیلم را تبدیل به اثری کند که علاوه بر جذاب بودن، تماشای آن، یک کارگاه آموزشی خاص است.

برای مثال جالب است بدانید که در کنار فلسفه و تکنیک استفاده از سایه‌ها، صداگذاری صحنه‌های اصابت چاقو به بدن، برای فیلم‌های هیچکاک، با استفاده از ضربه‌های چاقو به هندوانه و تکه‌های گوشت گاو انجام شده است.

با توجه به آنکه این فیلم مانند بیشتر فیلم‌های جشنواره، سه نمایش داشته و یک نمایش هم مختص روزنامه‌نگاران پوشش‌دهنده جشنواره برگزار شد، می‌توان گفت، کارگاه آموزشی فیلمسازی هیچکاک امسال چهار مرتبه در سالن‌های مختلف جشنواره برگزار شد.

جشنواره بین‌المللی فیلم کارلووی واری از مهمترین رویدادهای سینمای اروپای مرکزی‌ست که هرسال در ماه ژوئیه در شهر کارلووی واری جمهوری چک برگزار می‌شود. این جشنواره دو بخش رقابتی و غیررقابتی دارد و داوران حدود ۲۰۰ فیلم از سراسر دنیا را داوری و گوی بلورین را به بهترین فیلم اهدا می‌کنند. پنجاه‌ودومین دوره‌ی این جشنواره از ۳۰ ژوئن تا ۸ ژوییه ۲۰۱۷ (۹ تیر تا ۱۷ تیر) برگزار می‌شود.

منبع: Variety